28 listopada 1918 – Józef Piłsudski wydał dekret o utworzeniu Marynarki Wojennej.
28 czerwca 1919 – w Wersalu został podpisany traktat pokojowy regulujący kwestie polityczne w Europie po I Wojnie Światowej. Pomorze Gdańskie wraca do Polski (lecz bez miasta Gdańska i jego najbliższych okolic).
10 lutego 1920 – generał Józef Haller wraz ze Stanisławem Wojciechowskim (ówczesnym ministrem spraw wewnętrznych, przyszłym prezydentem) w rejonie Pucka dokonuje symbolicznych zaślubin Polski z morzem poprzez wrzucenie do wody platynowego pierścienia. Pomorze Gdańskie wraz z ponad 140 kilometrowym odcinek wybrzeża, wraca symbolicznie do Polski.
13 lutego 1920 – Wojsko Polskie wkracza do wsi Gdynia (1. Pułk Ułanów Krechowieckich). Jest hucznie witane przez mieszkańców.
marzec 1920 – Tadeusz Wenda z polecenia Ministerstwa Spraw Wojskowych rozpoczyna poszukiwania dogodnego miejsca do budowy przyszłego polskiego portu wojennego.
12 marca 1920 – w Warszawie powstaje Pierwsze Polskie Towarzystwo Kąpieli Morskich S.A., którego celem jest utworzenie w Gdyni nowoczesnego kąpieliska morskiego.
30 sierpnia 1920 – przyjęto projekt budowy Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków autorstwa inż. Tadeusza Wendy. Inwestycja ta stanowić ma wstęp do przyszłego wielkiego portu.
maj 1921 – powstaje bocznica kolejowa na zapleczu przyszłego portu.
20 listopada 1921 – po zaledwie 9 miesiącach budowy, uruchomiona zostaje linia kolejowa z Gdyni przez Wielki Kack do Kokoszek. Tym samym Gdynia uzyskała niezależne od Gdańska połączenie w resztą kraju.
23 września 1922 – Sejm RP uchwalił ustawę o budowie Portu Handlowego w Gdyni. „Upoważnia się Rząd do poczynienia niezbędnych zarządzeń celem wykonania budowy portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu, jako portu użyteczności publicznej.”
3 listopada 1922 – powstaje firma „Stocznia w Gdyni”.
29 kwietnia 1923 – otwarcie Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków – pierwszego etapu budowy wielkiego portu. W uroczystości uczestniczy prezydent RP Stanisław Wojciechowski i premier Władysław Sikorski.
29 kwietnia 1923 – w dniu otwarcia portu, wmurowano także kamień węgielny pod budowę nowego dworca kolejowego. Jego budowa zakończyła się w 1926 roku, budynek jednak uległ zniszczeniu podczas II Wojny Światowej.
13 sierpnia 1923 – do portu w Gdyni wpływa pierwszy transatlantyk – SS Kentucky (bandera francuska). Zabiera na swój pokład polskich i niemieckich emigrantów (głównie z Wielkopolski). Statek ten miał początkowo zawinąć do Gdańska, ale strajk tamtejszych pracowników portowych zmusił kapitana do skorzystania z portu gdyńskiego.
3 maja 1924 – po dwóch latach od rozpoczęcia budowy poświęcono i oddano do użytku pierwszy gdyński (pierwszy w ówczesnej wsi Gdyni) kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny przy ulicy Świętojańskiej.
4 lipca 1924 – Konsorcjum Francusko-Polskie przejmuje budowę portu. Pracami nadal kieruje inż. Tadeusz Wenda.
1925 – powstaje pierwszy szpital na terenie dzisiejszej Gdyni – Lecznica Nadmorska.
15 czerwca 1925 – Niemcy zamykają granicę dla polskiego węgla. Konieczność znalezienia nowej drogi wysyłki podstawowego polskiego dobra eksportowego skłania władze do przyspieszenia budowy dużego i nowoczesnego portu w Gdyni. Zarazem powstaje projekt budowy nowoczesnej linii kolejowej ze Śląska do Gdyni (magistrala węglowa), który zostaje zrealizowany z powodzeniem w 1931 roku.
20 listopada 1925 – rząd zatwierdza wstępny plan budowy miasta Gdynia.
30 grudnia 1925 – do wsi Gdynia zostaje przyłączone Oksywie.
1926 – dowództwo floty zostaje przeniesione na Oksywie.
10 lutego 1926 – rozporządzeniem Rady Ministrów gmina wiejska Gdynia z dniem 4 marca 1926r. otrzymywała status miasta.
10 kwietnia 1926 – Augustyn Krauze zostaje mianowany pierwszym burmistrzem Gdyni.
3 maja 1926 – na Wyspach Brytyjskich wybucha półroczny strajk górników, co otwiera przed polskim węglem rynek skandynawski.
8 czerwca 1926 – na stanowisko ministra przemysłu i handlu zostaje powołany inż. Eugeniusz Kwiatkowski, który z budowie portu w Gdyni i gospodarce morskiej nadaje najwyższy priorytet.
20 października 1926 – utworzenie powiatu morskiego z siedzibą władz w Gdyni.
29 grudnia 1926 – powstaje pierwsze polskie (państwowe) przedsiębiorstwo żeglugowe „Żegluga Polska”.
1927 – z Pucka do Gdyni zostają przeniesione Warsztaty Portowe Marynarki Wojennej.
2 maja 1927 – Urząd Marynarki Handlowej (od 1928 roku jako Urząd Morski) przenosi swoją siedzibę z Wejherowa do Gdyni.
1928 – założona zostaje Gdyńska Spółdzielnia Mieszkaniowa.
1 stycznia 1928 – w Gdyni powołano Sąd Powiatowy.
1 września 1928 – w budynku przy ul. 10 Lutego 26 rozpoczyna działalność Szkoła Powszechna nr 1 w Gdyni (obecnie Gimnazjum nr 1). Jej pierwszym kierownikiem zostaje Jan Kamrowski.
wrzesień 1928 – w Szkole Powszechnej nr 1 w Gdyni powstaje I Gdyńska Drużyna Harcerzy pod dowództwem harcmistrza Lucjana Cylkowskiego.
3 grudnia 1928 – powstaje Morski Instytut Rybacki.
11 stycznia 1929 – Gdynia została wydzielona z powiatu morskiego jako samodzielny powiat miejski.
1929 – siostry zakonne ze Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo otwierają Szpital św. Wincentego (obecnie szpital miejski im. J. Brudzińskiego) przy Placu Kaszubskim.
1 stycznia 1930 – założono Miejskie Towarzystwo Komunikacyjne.
11 marca 1930 – Gdynia, za pośrednictwem Polskiego Transatlantyckiego Towarzystwa Okrętowego, uzyskuje bezpośrednie połączenie morskie z Kanadą i Stanami Zjednoczonymi.
29 kwietnia 1930 – do Gdyni przyłączono wieś Chylonia oraz wieś Redłowo.
czerwiec 1930 – z Tczewa do Gdyni zostaje przeniesiona Państwowa Szkoła Morska.
13 lipca 1930 – podniesiono banderę na statku szkolnym Państwowej Szkoły Morskiej „Dar Pomorza”.
24 listopada 1930 – dekretem Prezydenta Ignacego Mościckiego w Gdyni zostaje wprowadzony zarząd komisaryczny. Od tej pory najwyższą władzę w mieście sprawuje komisarz wskazany przez rząd centralny. Przez następne 9 lat funkcję tę sprawują kolejno: Bronisław Biały, Zygmunt Zabierzowski, Seweryn Czerwiński, Franciszek Sokół, Lucjan Skupień.
22 maja 1931 – powstaje spółka „Mopol” – pierwsze polskie przedsiębiorstwo połowów dalekomorskich.
1932 – otwarto stadion miejski (obecnie już nieistniejący) przy dzisiejszej ulicy Ejsmonda.
31 lipca 1932 – w Gdyni odbyły się pierwsze w Polsce obchody Święta Morza. Wzięło w nich udział ponad 100 tysięcy osób z całej Polski.
1933 – do miasta Gdyni przyłączono wieś Witomino oraz wieś Obłuże.
10 lutego 1933 – Franciszek Sokół zostaje powołany na stanowisko na Komisarza Rządu w Gdyni. Ma usprawnić zarządzanie miastem , uporządkować finanse i poprawić warunki bytowe mieszkańców. Jego skuteczna pracę przerywa dopiero II Wojna Światowa.
6 grudnia 1933 – oddano do eksploatacji budynek Dworca Morskiego.
grudzień 1933 – port gdyński kończy rok z przeładunkiem o prawie milion ton większym niż sąsiedni port gdański.
1934 – w Gdyni powstaje przedsiębiorstwo Stocznia Jachtowa.
1935 – do miasta Gdyni zostają przyłączone wsie: Cisowa, Orłowo Morskie, Mały Kack oraz część Pogórza. Tym samym powstaje Wielka Gdynia.
1 maja 1935 – w Rumi uruchomiono cywilny port lotniczy, który służył mieszkańcom Gdyni i okolic.
1 września 1935 – rozpoczęła się nauka w nowym budynku Szkoły Powszechnej w Chyloni (budynek dzisiejszej Szkoły Podstawowej przy ul. Morskiej 192).
15 września 1935 – transatlantyk Piłsudski wypływa w swój pierwszy rejs przez Atlantyk.
15 października 1935 – powołano parafię Przemienia Pańskiego w Gdyni Cisowej.
1936 – oddano do użytku Halę Targową oraz gmach nowego Sądu koło dworca kolejowego.
1936 – na Oksywiu rozpoczynają się lekcje w nowym budynku Szkoły Powszechnej przy ul. Dickmana (obecnie w tym budynku mieści się V Liceum Ogólnokształcące).
8 czerwca 1936 – zamieszki w Gdyni pomiędzy policją a strajkującymi robotnikami i protestującymi bezrobotnymi. Jedna osoba zmarła, a wiele zostało rannych.
17 maja 1937 – wielka ulewa nad Gdynią. Rzeka Kacza odnotowuje przepływ 111 metrów sześciennych na sekundę. Zerwanych zostało kilka mostów na rzecze, uszkodzonych wiele budynków i dróg.
28 sierpnia 1938 – w Stoczni Gdyńskiej S.A. rozpoczęto budowę pierwszego polskiego statku pełnomorskiego „Olza”. Wybuch wojny jednak nie pozwolił ukończyć budowy.
grudzień 1938 – z rocznym przeładunkiem 9,2 mln ton towarów, port gdyński jest największy w basenie Morza Bałtyckiego.
sierpień 1939 – trwają intensywne prace przygotowujące Gdynię do obrony przed spodziewaną agresją hitlerowską.
31 sierpnia 1939 – ukończono budowę nowej szkoły w Cisowej (obecnie budynek „F” dzisiejszego Zespoły Szkół nr 9), jednak z powodu wybuchu wojny, rok szkolny się nie rozpoczął.
Autor: Paweł Różyński
Bibliografia:
Sokołowska M.: Encyklopedia Gdyni. Gdynia 2006.
Roczniki Gdyńskie
Mikołajczyk B., Płaza-Opacka D.: Miasto z Morza – Gdynia w II Rzeczypospolitej. Gdynia 1993.
